Với sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường xe điện (EV) tại Việt Nam, câu chuyện về giao thông xanh và phát triển bền vững đang trở nên gần gũi hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, cùng với những lợi ích vượt trội về môi trường, một vấn đề cấp thiết nhưng ít được quan tâm đang dần nổi lên: nguy cơ cháy nổ và công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) đối với loại phương tiện này.
Khác với xe xăng truyền thống, xe điện mang theo những rủi ro cháy nổ đặc thù, đòi hỏi cả người dùng lẫn cơ quan chức năng phải có kiến thức và kỹ năng chuyên sâu để xử lý kịp thời, hiệu quả. Nâng cao nhận thức về PCCC cho xe điện là trách nhiệm của riêng. Nó là yếu tố sống còn để đảm bảo an toàn cho cả cộng đồng, góp phần vào thành công chung của cuộc cách mạng di chuyển xanh.
Sự thật khoa học đằng sau ngọn lửa thảm họa
Ngọn lửa bùng phát từ một chiếc xe điện không giống như ngọn lửa của xe xăng. Mọi nguy cơ đều bắt nguồn từ pin lithium-ion, bộ phận được ví như "trái tim" của xe điện. Pin lithium-ion chứa các tế bào với năng lượng nén cực cao. Khi một tế bào bị hư hỏng, quá nhiệt hoặc bị đoản mạch, nó có thể gây ra một phản ứng dây chuyền gọi là "sự mất kiểm soát nhiệt".
Trong quá trình này, nhiệt độ bên trong pin tăng lên đột ngột và không thể kiểm soát. Mỗi tế bào pin bị quá nhiệt sẽ truyền nhiệt sang các tế bào lân cận, tạo thành một chuỗi phản ứng liên tục. Nhiệt độ có thể tăng lên đến hàng nghìn độ C, làm tan chảy các bộ phận bằng kim loại và giải phóng các loại khí độc hại. Chính vì vậy, một khi quá trình này bắt đầu, việc dập tắt ngọn lửa trở nên vô cùng khó khăn.
Điều nguy hiểm là quá trình này có thể diễn ra âm thầm trong một thời gian ngắn. Một vết nứt nhỏ sau va chạm, một lỗi sản xuất, hay thậm chí là việc sạc không đúng cách cũng có thể là ngòi nổ. Ngọn lửa có thể bùng phát bất ngờ và cực kỳ dữ dội, gây nguy hiểm cho người ngồi trên xe, những người xung quanh và cả đội ngũ chữa cháy.
Những nguyên nhân và thói quen nguy hiểm
Nguy cơ cháy nổ của xe điện không chỉ đến từ sự cố kỹ thuật mà còn từ chính những thói quen thiếu an toàn của người dùng. Một trong những nguyên nhân hàng đầu là sử dụng bộ sạc không chính hãng hoặc không rõ nguồn gốc. Các bộ sạc này thường không được trang bị các tính năng bảo vệ cần thiết, dễ dẫn đến hiện tượng quá tải, quá nhiệt, gây hư hỏng pin và chập cháy.
Việc sạc pin liên tục, sạc qua đêm không có người giám sát cũng là một thói quen nguy hiểm. Mặc dù các loại xe điện hiện đại đều có hệ thống quản lý pin thông minh để ngắt sạc khi đầy, nhưng nếu hệ thống này bị lỗi, việc sạc liên tục có thể gây quá tải và làm hỏng pin. Tương tự, sạc xe dưới trời nắng nóng, trong môi trường nhiệt độ cao cũng là một thói quen cần tránh, vì nhiệt độ cao có thể gây áp lực lên pin và kích hoạt phản ứng hóa học bất lợi.
Bên cạnh đó, các va chạm giao thông, dù lớn hay nhỏ, đều có thể gây tổn thương vật lý cho pin. Một vết nứt nhỏ trên vỏ pin hay một cú va chạm mạnh có thể gây đoản mạch bên trong, dẫn đến hiện tượng mất kiểm soát nhiệt sau một thời gian. Do đó, sau khi xảy ra va chạm, người điều khiển xe cần kiểm tra kỹ lưỡng và đưa xe đến trung tâm bảo hành để được kiểm tra chuyên nghiệp.
>>>> Xem ngay: Xe máy điện chạy ắc quy không cháy nổ
Thách thức kép cho lực lượng chữa cháy
Một khi một chiếc xe điện bốc cháy, việc dập lửa trở thành một thử thách thực sự cho lực lượng cứu hỏa. Ngọn lửa bùng phát từ pin lithium-ion không thể được dập tắt bằng các phương pháp thông thường, vì nó không phải là một đám cháy trên bề mặt. Lực lượng cứu hỏa không chỉ phải dập lửa mà còn phải làm nguội khối pin để ngăn chặn phản ứng dây chuyền tiếp tục lan rộng.
Theo các báo cáo quốc tế, một đám cháy xe điện có thể cần đến 15.000 đến 20.000 lít nước để dập tắt hoàn toàn, một lượng nước gấp nhiều lần so với xe xăng. Điều đáng lo ngại hơn cả là hiện tượng tái bùng cháy. Sau khi ngọn lửa bề ngoài được dập tắt, phản ứng dây chuyền bên trong pin vẫn có thể tiếp diễn, và ngọn lửa có thể bùng lên trở lại sau vài giờ, thậm chí vài ngày.
Bên cạnh đó, đám cháy pin xe điện còn giải phóng các loại khí độc hại như hydro fluorua (HF), hydro clorua (HCl) và carbon monoxide (CO). Những loại khí này có thể gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe của lính cứu hỏa và những người xung quanh. Do đó, việc trang bị các loại thiết bị bảo hộ đặc biệt và bình chữa cháy chuyên dụng là điều vô cùng cần thiết.
Kế hoạch hành động chung và tầm nhìn tương lai
Để đối phó với những thách thức này, cần có một kế hoạch hành động đồng bộ từ nhiều phía. Về phía nhà sản xuất, việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn quốc tế, tích hợp công nghệ quản lý pin (BMS) tiên tiến và thiết kế hệ thống pin có khả năng chống va đập tốt là ưu tiên hàng đầu. Người dùng cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn sử dụng, đặc biệt là quy trình sạc pin an toàn do nhà sản xuất khuyến cáo.
Về phía cơ quan quản lý, cần sớm ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật về an toàn cháy nổ cho xe điện, từ khâu sản xuất, kinh doanh cho đến vận hành và bảo dưỡng. Lực lượng Cảnh sát PCCC và Cứu hộ, Cứu nạn cần được đào tạo chuyên sâu về kỹ năng và chiến thuật chữa cháy xe điện, đồng thời trang bị các phương tiện, thiết bị chuyên dụng như bình chữa cháy bằng nước và các robot chữa cháy có thể làm nguội pin từ xa.
Bên cạnh đó, cần tổ chức các buổi tập huấn, tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho người dân về cách sử dụng xe điện an toàn, cũng như hướng dẫn các biện pháp xử lý ban đầu khi phát hiện sự cố. Việc xây dựng một hệ thống thông tin liên lạc và cảnh báo sớm giữa các cơ quan, nhà sản xuất và người dùng cũng là một bước đi quan trọng.
Mặc dù tiềm ẩn những rủi ro nhất định, xe điện vẫn là xu hướng của tương lai. Với một chiến lược đồng bộ, từ việc xây dựng một hành lang pháp lý vững chắc, nâng cao kiến thức cộng đồng cho đến đầu tư vào công nghệ và trang thiết bị chuyên dụng, Việt Nam hoàn toàn có thể kiểm soát và giảm thiểu tối đa các rủi ro về cháy nổ. Điều này không chỉ bảo vệ tài sản, tính mạng của người dân mà còn củng cố niềm tin vào một tương lai giao thông xanh, an toàn và bền vững.
>>>> Bài viết liên quan: Hà Nội Tự Tin Đón Đại Lễ Với Giải Pháp Đỗ Xe Thông Minh Cho Hàng Triệu Người Dân
THẾ GIỚI XE ĐIỆN - XE MÁY 50CC
Website: https://thegioixedien.com.vn
Hotline: 088.63.88888 - 084.97.88888 - 024.2210.8888
